Rusya’nın Ukrayna ile 9 ay süren çatışmalardan sonra ele geçirdiğini ilan ettiği Bahmut şehri, Rus ordusu için sadece stratejik değil, manevi açıdan da önemli.
Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk bölgesindeki Bahmut kentini ele geçirdiğini duyurdu. Bahmut, Ukrayna’nın Rusya’nın kontrolüne geçmesiyle yeniden önemiyle gündeme geldi. Ancak aylarca şiddetli çatışmaların yaşandığı kent adeta yok oldu.
Tarihte önemli bir ticaret merkezi olan Bahmut’a 1783 yılında Rus İmparatorluğu tarafından şehir statüsü verilmiştir. Sovyetler Birliği döneminde 1924 yılında adı Artyömovsk olarak değiştirilen şehrin adı 1924 yılında eski adı Bahmut ile anılmaya başlanmıştır. 2015, Ukrayna’daki komünist yeniden adlandırma programı çerçevesinde. Şu anda Rusya, şehre Artyömovsk adını vermeye devam ediyor.
Stratejik konumu önemli
2020 yılında 73 bin kişinin yaşadığı şehir, konumu itibariyle stratejik öneme sahip. Donetsk şehrinin 70 kilometre kuzeyinde yer alan Bahmut, önemli bir ulaşım merkezi. Kara ve demiryolu hatları, Kiev yönetiminin kontrolündeki Bahmut, Kramatorsk ve Slovyansk şehirlerinden Gorlovka’ya ulaşıyor.
Bahmut ve Kiev’in kontrolündeki Seversk şehrinin ortasında bir ikmal yolu bulunuyor. Rusya’nın Bahmut’u ele geçirmesiyle birlikte Kiev’in lojistik desteğini büyük ölçüde kaybettiği ve Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin ikinci savunma hattının büyük zarar göreceği belirtiliyor.
Bahmut’un alınmasıyla birlikte Rus ordusunun Donetsk bölgesinin idari sınırlarına ulaşmasının da önünün açıldığı kaydedildi.
Batı yanlısı yönetimin Ukrayna’daki Meydan olaylarıyla Rus yanlısı yönetimin yerini almasının ardından, Donetsk’teki Rus yanlısı ayrılıkçılar ilk olarak 2014’te Bahmut’u kontrolleri altına aldı. Ancak bir süre sonra Ukrayna ordusu şehri ayrılıkçılardan geri aldı.
Geçen yıl Mayıs ayında cephe hattı oldu
Geçen yıl 24 Şubat’ta Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının ardından Mayıs ayının prestijiyle Bahmut cephe hattı oldu. Rus kuvvetleri, Ağustos ayında şehri almak için operasyonlar başlattı. Şehirdeki siviller tahliye edildi.
Rus güvenlik şirketi Wagner’in paralı askerleri, kentte Ukrayna ordusuna karşı mücadeleyi yürütüyordu. Bu yılın başından itibaren yoğunlaşan çatışmalarda Rus ordusu, Wagner’i dışarıdan top ve hava indirme birlikleriyle takviye etti.
‘Kıyma makinesi’ndeki çatışmalar aylarca sürdü
Paralı askerler Rus ordusundan takviye alsalar da kentte Ukrayna ordusuna karşı verilen mücadele oldukça çetin geçti. Ukrayna ordusu sık sık şehri güçlendirdi. Çatışmalar aylarca devam etti.
Sokak sokak çatışmaların yaşandığı kente “kıyma makinesi” adı verildi. Her iki tarafta da büyük kayıplar olduğu söylendi.
Wagner’in Bahmut’ta cephane sorunu vardı
Böyle bir süreçte Wagner’in kurucusu Yevgeniy Prigojin defalarca Rus ordusundan cephane alamayacaklarını iddia etti ve talepleri karşılanmadığı takdirde şehirden çekilmekle tehdit etti. Talepleri gecikmeli olarak karşılanan Wagner, kentteki çatışmaları sürdürdü.
Ruslara manevi moral
Bu şiddetli çatışmaların ardından geçen yıl Harkov bölgesi ve Herson kentinden çekilen Rus kuvvetleri, dün Donetsk bölgesindeki Bahmut’u alarak psikolojik olarak moral buldu. Aylar sonra Ruslar, Ukrayna ordusuna karşı giriştikleri çetin mücadelede ilk kez zafere ulaştı.
Kiev yönetimi için Bahmut’un önemi
Ukrayna Devlet Lideri Volodymyr Zelenskiy, Şubat ayında Ukrayna-Avrupa Birliği Zirvesi’nde Bahmut’u “kaleleri” olarak gördüklerini ve teslim olmayacaklarını açıklamıştı.
Bahmut’ta, Ukrayna ordusunun Mart ayında verdiği ağır kayıplar karşısında Zelenskiy ile ordu yöneticileri arasında görüş ayrılığı olduğu iddiaları gündeme geldi. Ordunun geri çekilme tavsiyesine rağmen Zelenskiy savaşa devam etme kararı aldı.
Daha sonra Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nden yapılan açıklamada, Zelenskiy ile askeri kanat arasında yapılan görüşmelerin ardından Bahmut’ta operasyonlara devam edilmesi ve mevzilerin güçlendirilmesine karar verildiği duyuruldu.
Zelenskiy, İtalya’nın önde gelen gazeteleri Corriere della Sera, La Repubblica, Vilayet Sole 24 Ore’ye verdiği röportajda Bahmut’ta direnmeye değer mi sorusuna şu yanıtı verdi:
“Bahmut’a Hong Kong gibi bakamayız. Hepsi harabe. Önemli olan stratejik olsun olmasın, nasıl baktığınızdır. Burası bir metropol değil, buradaki her yer küçük yerleşim birimleri. Sorun silahlı kuvvetlere şehirde kalma emri verip vermemek değil, orası bizim kendi toprağımız, onu mümkün olduğunca korumakla ilgili.
Orada Ruslar, Bahmut’u alırlarsa Slovyansk ve Kramatorsk’a giden yolu açacaklarını biliyorlar. Kramatorsk, ana varış noktası olan doğu Ukrayna’daki en büyük şehirlerden biridir. Bahmut gibi her küçük şehri alan Ruslar, büyük şehirlere biraz daha yaklaşıyor. Kramatorsk halkı Bahmut’takilerden daha değerlidir demiyorum ama kaybettiğimiz her küçük şehir, Donetsk ve Luhansk idari bölgelerinin sınırlarını almak isteyen Ruslar için bir adımdır. O yüzden Bahmut’ta bu kadar direniyoruz.”
